Filipino: Pag-aralan natin ang tungkol sa Pandiwa 2

Aspekto ng Pandiwa
Katangian ng Pandiwa na nagsasaad kung naganap na o hindi pa nagaganap ang kilos, at kung nasimulan na at kung natapos nang ganapin o ipinagpapatuloy pa ang pagganap.

 
Tatlong Aspekto ng Pandiwa

• Aspektong Pangnakaraan / Perpektibo

Tuntunin: Kapag ang panlapi ng pandiwa ay may inisyal na ponemang /m/, ang /m/ ay nagiging /n/

Halimbawa:
Pawatas                                       Perpektibo
Magsaliksik                                  Nagsaliksik
Manghakot                                   Nanghakot
Maunawaan                                  Naunawaan

Kapag ang Pandiwa ay banghay sa - um/-um-, ang panlaping ito ay nananatili sa pangnakaraan. Samakatwid, ang anyong pawatas at ang anyong pangnakaraan ay walang pagkakaiba.

Halimbawa:
Pawatas                                        Perpektibo 
Umunlad                                       Umunlad
Yumuko                                        Yumuko

Kapag ang pandiwa ay banghay sa hulaping --an/-han, maging ito man ay nagiisa o may kasamang ibang panlapi. Ang -an/-han ay nananatili ngunit nadaragdagan ng unlaping -in kung ang pandiwa ay nagsisimula sa patinig at gitlaping -in- naman kung ang pandiwa ay nagsisimula sa katinig.

Halimbawa:
Pawatas                                         Perpektibo
Matamaan                                      Natamaan
Masabihan                                     Nasabihan

Kapag ang pandiwa ay banghay sa hulaping -in/-hin, maging ito man ay nagiisa o may kasama pang ibang uri na panlapi, ang hulaping -in/-hin ay nagiging unlaping in-kung ang pandiwa ay nagsisimula sa patinig at nagiging gbitlaping -in- kung ang pandiwa ay nagsisimula sa katinig.

• Aspektong Perpektibong Katatapos 

Nagsasaad ito ng kilos na kayayari o katatapos lamang bago nagsimula ang pananalita.
Nabubuo sa pamamagitan ng paggamit ng unlaping ka- at pag-uulit ng unang katinig-patinig o patinig ng salitang-ugat

Halimbawa:
Pawatas                                         Katatapos 
Tumula                                           Katutula
Uminog                                          Kaiinog
Masulat                                          Kasusulat
Makalibot                                       Kalilibot
Makaamin                                       Kaamin

• Aspektong Pangkasalukuyan o Imperpektibo 

Nagpapahayag ng kilos na nasimulan na ngunit hindi pa natatapos at kasalukuyan pang ipinagpapatuloy.

Halimbawa:
Pawatas                       Perpektibo                               Imperpektibo 
Ligawan                       Niligawan                                 Nililigawan
Lagutan                        Nilagutan                                 Nilalagutan
Umunlad                      Umunlad                                  Umuunlad
Alatan                          Inalatan                                    Inaalatan